شنبه، شهریور ۱۸، ۱۴۰۲

الف و بێی کوردی

 


ناوی مانگەکانی ساڵ بە کوردی

 





چەند وانەی دیکە بۆ بەهێزکردنی زمانی کوردی بۆ منداڵان

 














وانەی سی هەم ، پیتی ( ڤ )

 


وانەی بیست ونەهۆم، پیتی ( غ )

 


وانەی بیست و هەشتەم، پیتی ( ه )

 


وانەی بیست و هەفتەم، پیتی ( ح )

 







وانەی بیست و شەشەم ،پیتی ( ع )

 





وانەی بیست و پێنجەم، پیتی ( چ )

 


وانەی بیست و چوارەم، پیتی ( پ )

 




وانەی بیست و سێیەم، پیتی ( ش )

 


وانەی بیست و دووەم، ( ق )

 


وانەی بیست و یەکەم، پیتی ( ج )

 


دوشنبه، شهریور ۱۳، ۱۴۰۲

وانەی بیستەم، پیتی ( ف )

 



آ


وانەی نۆزدەهەم ، پیتی ( ژ )

 


وانەی هەژدەهەم، پیتی ( ی )

 


تێبینی:  ئەو کتێبە لە سەرەتای شۆرشی کۆماری ئیسلامی ئێران ،لە لایەن کۆڕی بەرێوەبەری پەروەردەو فێرکردنی سەرانسەری کوردستان چاپ و بڵاوکراوەتەوە. 

   دۆژمنانی کورد هەمێشە بە هۆی مافی رەوای گەلەکەمان ، بە بەرچەسپی جوداخوازی لە بزوتنەوەکانی کورد ، بێ پەرەنسیپ و دوور لە مافەکانی مرۆڤ.... بزوتنەوەکانی کوردیان سەرکووت و دەنگی مافخوراوی گەلەکەیان کەپ کردووین، بەڵام ئێمە بەردەوام دەستی برایەتیمان بۆ درێژ کردوون و ویستوومانە بە ئاشتی لە گەڵ باقی نەتەوەکانی ئێران بژین.....ئەو دەرسە نەموونەی هەرە بەرچاوی ئاشتی و پێکەوەژیانە، کە منداڵی کورد  پێوە پەروەردە کراوە.................................................................... 

وانەی حەفدەهەم، پیتئ ( ئۆ، ۆ )

 


وانەی شانزدەهەم، پیتی ( خ )

 


شنبه، شهریور ۱۱، ۱۴۰۲

وانەی پانزدەهەم، پیتی ( ت )

 




وانەی چواردەهەم، پیتی ( ئی ، ی )

 


وانەی سێزدەهەم، پیتی ( ڕ)

 


وانەی دوازدەهەم، پیتی (ل)

 


وانەی یازدەهەم، پیتی (س)

 


وانەی دەهەم، پیتی (ئێ)

 


وانەی نەهۆم، پیتی (م)

 


وانەی هەشتەم، پیتی (ب)

 


وانەی هەفتەم، پیتی (ک)

 


وانەی شەشەم، پیتی ( ز)


 

چهارشنبه، شهریور ۰۸، ۱۴۰۲

وانەی پێنجەم ، پیتی (ئە ە)

 


ونەی چوارەم ، پیتی ( ن)

 


وانەی سێیەم ، پیتی ( و)

 


وانەی دووەم ، پئتی ( ئا )

                                  


وانەی یەکەم... پیتی ( د ا ر)

 

#خوێندنی زمانی کوردی... 

دوشنبه، شهریور ۰۶، ۱۴۰۲

خۆشترین سەردەمی ژیانم

 



منداڵی سەردەمی پێکەنینی دڵڕفێنە، میهرەبانییەکی چاوەڕوان نەکراوە، هەر لەو سەردەمەدایە کە مرۆڤ ، ژیان، ساف و زولاڵ و پڕ مانا دەبینێت و چێژێکی راستەقینەی  ژیان تەجروبە دەکات .

منداڵی، بۆ هەر کەس  مانای شتێکە. بۆ منداڵێکی بەختەوەر لە باوەشی خۆشەویستی بنەماڵەیدا، خێزانەکەی پڕە لە یادەوەری شیرین، وە بۆ منداڵێک کە ناچارە هەر لە منداڵیدا مڵ بداتە کار، پڕە لە ناخۆشی و پەشیمانی، بەڵام ڕاستگۆیی و پاکی و بەختەوەری منداڵی وامان لێدەکات کە هەموومان منداڵیمان بیر بێتەوە و هەندێک جار هەناسە بدەین و بڵێین خۆزگە بگەڕێمەوە بۆ سەردەمی  منداڵی!

منداڵی ئێمە، سەردەمێک بوو کە شۆرشی ئێران دەستی پێکرد، دوایی شەڕی ئێراق و ئێران بۆ ماوەی هەشت ساڵ درێژەی کێشا. هەر چەند سەرەتا شەرەکە لە پارێزگای خوزستان قەتیس مابوو، بەڵام بە فەرمانی رەفسنجانی شەڕکەیان کێشایە هەرێمی کوردستان و پارێزگاکانی ئیڵام ، کرماشان ،کوردستان و موکریانیشی گرتەوە.

شاری سەردەشت تا ساڵی ١٣٦٢-١٣٦١ لە ژێر کۆنترۆڵی پێشمەرگە و هێزەکانی ئۆپۆزسیۆنی ئێرانی دابوو. هەر لەو ساڵانە دابوو کە منداڵانی کورد خوێندنیان بە زمانی کوردی بوو. من یەکیک لەو قوتابیانە بووم ، تەمەنی من یاسایی نە بوو  بۆ خوێندن، واتا شەش ساڵم تەواو نەکردبوو. تەنیا لە بەر خۆشەویستن بۆ دەرسی کوردی بە شێوەیەکی نافەرمی دەچوومە مەدرسە . ئەو سەردەمە گوندی ئێمە دوو ماموستای بوو بە ناوەکانی، ماموستا هەمزە و ماموستا حەسەن... هەر دووکیان منیان خۆشدەویست، بەڵام هێندێکجاریش سەریان دەنامە سەر بە شۆخی ، تورەیان دەکردم، منیش رێپێم دەنان.

کاتێک وێنەی کتێبەکی خوێندنی زمانی کوردیم دەدین، بست بە بست باڵام دەکرد و منیان دەبردە خەیاڵێکی قووڵەوە. خۆشترین دەرسیش لە خوێندی زمانی کوردی ئەو دەرسە بوو بە ناوی (( وڵاتی مە کوردستانە )) .



ئەو ساڵەی کە من دەرسی کوردیم دەخوێند، خۆشترین ساڵی ژیانم بوو. دوایی موجاهدینی خەڵق هاتن ماوەیەک لە مەدرەسەکەدا مانەوە، لە تەنیش مەدرەسەکە چادرێکیشان هەڵدابوو وەک نەخۆشخانە.... هەموو کەسیان بە بەڵاش چارەسەر دەکرد. تا ئەو کاتەی سەردەشت لە ژێر کۆنترۆڵی پێشمەرگە بوو، دوونیا جۆرێکی دیکە بوو. هەموو شتێکی دەوروو بەر جوان و پڕ بەها بوو. هێندێک باڵندە لە ئاسمانی گوندی ئێمە دەفرین و پڕ بە و دۆڵ و کێوانە دەیانخوێند و بە دەنگیان هەر یەکەی لە ئاوازێک نۆتێکی موزیکی خۆشیان لە تێکەڵکردن بە هاش و هووشی رووباری خوارەوەی گووند دروست دەکرد.  بە گرتنەوەی ناوچەی سەردەشت لە لایەن کۆماری ئیسڵامی و کێشانی شەڕ بۆ ناوچەکەی ئێمە و بۆمبارانی چەکی کیمیای ئێراق لە سەردەشت و ناوچەی ئالان، هەموو ئەو باڵندانە یان نەمان یان کۆچیان کرد و نسێ شوومی کۆماری ئیسڵامی بە سەر ناوچەکەدا کێشرا کە تا ئێستاش لە گەڵ بێت، خەڵکی ئەو ناوچەیە رووی ئاسودەیان بە خۆیانەوە نەدیتوە. کاریگەری شەریش ئاکامێکی خەراپی بە سەر سایکۆلۆژی ئێمەی منداڵ و خەڵکی ناوچەکەدا جێ هێشتووە.

 

لە دەرفەتێکدا، هەموو دەرسە کوردییەکانی خوێندنی زمانی کوردی دەخەمە سەر وێبڵاگەکەم....


پنجشنبه، شهریور ۳۱، ۱۴۰۱

شۆرشی ژن ،ژیان ،ئازادی

 



وشەی شۆڕش، بە واتای سەرهەڵدان و لە روانگەی کۆمەڵناساندا، هەر بزووتنەوەیەکی کۆمەڵایەتی جەماوەری کە ببێتە هۆی پرۆسەی گەورەی چاکسازی یان گۆڕانکاری کۆمەڵایەتی ، پێی دەوترێت شۆڕش.

شۆڕشە گەورەکان ئەو شۆڕشانەن کە لەگەڵ خۆیاندا  گۆڕانکاری بنچینەییان خۆڵقاندووە، لە حکومەت و قەوارەی کۆمەڵایەتی وڵاتێکدا ، لەنێویاندا دەتوانین ئاماژە بە شۆڕشی گەورەی فەرەنسا و شۆڕشی روسیای ١٩١٧  بکەین.

ئەو شۆڕشانەی  کە لە سەدەی بیستەمدا ڕوویان داوە، كاریگەری زۆری لەسەر كۆمەڵگەی ئەو وڵاتانە هەبووە و نزیكەی هەموو شۆڕشەكانی سەدەی ڕابردوو لە كۆمەڵگە تازەپێگەیشتوەكاندا ڕوویان داوە نەك لە وڵاتانی پیشەسازیدا. ئه‌و دوو ڕووداوه‌ شۆڕشگێڕانه‌ی که‌ قووڵترین ئاکامیان بۆ هه‌موو جیهان هه‌بوو، بریتی بوون له‌ شۆڕشی ڕووسیای ساڵی 1917 و شۆڕشی ساڵی 1949ی چین. هەردوو شۆڕشەکە لە کۆمەڵگەی گوندنشین و سوننەتیدا ڕوویانداوە، هەرچەندە یەکێتی سۆڤیەت لەو کاتەوە ئاستێکی بەرزی پیشەسازی بەدەستهێناوە. هەروەها زۆرێک لە وڵاتانی جیهانی سێیەم لە سەدەی بیستەمدا شۆڕشیان بەخۆوە بینیوە، بۆ نموونە مەکسیک، تورکیا، میسر، ڤێتنام، کوبا و نیکاراگوا. ئێران لە ساڵی ١٩٧٨دا بە شۆڕشێکی جەماوەری گەورەدا تێپەڕی.

تەنانەت ئەمڕۆش ، شاهیدی ئەو شۆڕشانەین کە لە سەدەی بیست و یەکەمدا ڕوویانداوە یان ڕوودەدەن، شۆڕشەکانی تونس و میسر کاریگەرییەکی زۆریان لەسەر پێشهاتەکانی ناوچەکە هەبووە و هیوای خەڵکی ناوچەکەیان بۆ دیموکراسی زیاتر کرد. دیکتاتۆرەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کە ناوچەیەکی دەوڵەمەندیان لە جیهاندا  لە بەردەستدا هەبووە و هەیە چ لە رووی سەرمایەی مرۆڤیەوە و چ لە ڕووی کانگای نەوت و گاز و هتدەوە، نەک هەر خەڵکیان لە وڵاتەکانیان بێبەش کرد لە داهاتی ئەو کانگایانە ، بەڵکو  ئازادی و توانای  بریار دان و بیرکردنەوەشیان لێ زەوتکردن .

 کۆماری ئیسلامی ئێران  لە ساڵی ١٣٥٧شۆڕشی گەلانی ئێرانیان دزی و ئێستا  پێیان وایە دەیانەوێت زاڵ بن بەسەر جیهاندا و دەسەڵاتی عەدالەتی مەهدی دامەزرێنن، لە هیچ تاوانێک  بۆ بەرەو پێش بردنی ئەو بیرۆکریان بەرانبەر گەڵانی ئێران  و ناوچەکە لەو چڵ و سێ ساڵەی حکومەتیان سڵ نەکردەوتەوە .

 ئەوەی ئێستا لە کوردستان و ئێران روو دەدات  کەلەکە بووی ئەو کێشە و ئاریشانەن کە خەڵکی ئێران لەو ماوەی کۆماری ئیسڵامی ئێراندا رووبەرووی بونەتەوە . خەڵک لەم ماوەیەدا ئەزموونێکی باشی پەیدا کردوە  و ڕێگە نادەن جارێکی دیکە شۆڕشەکەیان بە فیڕۆ بچێت، بەڵام ئەم پرسیارە دێتە گۆرێ: ئایا خەڵک و پلاتفۆرمی سیاسی ئێران توانای شۆرشێکی دیکەیان هەیە؟ ئایا ئەم شۆرشە کە زۆربەی شارو شاروچکەکانی ئێرانی گردۆتەوە سەرکەوتوو دەبێت و ئاکامەکەی دەبێتە شۆرشی هەموو گەڵانی ئێران، بەو واتایا گەڵانی ئێران لە سایەیدا بە مافەکانی دەگەن؟

 بۆ ئەوەی وەڵامێکی ورد و زانستی بۆ ئەم پرسیارە بدرێتەوە، پێویستە گرنگی بەو فاکتەرانە بدەین کە شۆڕشەکان لە قاڵب دەدەن و سەردەکەون؟ ئایا ئەو فاکتەرانە بۆ شۆڕشی ئەمجارە ، خوازراو بوونیان هەیە یان نا؟..

 شارەزایانی زانستی سیاسی بە تایبەت لە مەسەلەی شۆڕشەکاندا لەسەر بوونی چوار فاکتەر و توخم بۆ پێکهاتن و سەرکەوتنی هەر شۆڕشێک کۆکن.

یەکەم : ناڕازیبوون لە دۆخی ئێستا،

دووەم: ڕۆحی شۆڕشگێڕانە و ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بە دۆخی ئێستا،

سێیەم:  ئایدیۆلۆژی و یان  بەرنامەیەکی شۆڕشگێڕانە  و باش دژی سیستەمی ئێستای حکومەت و دوای رووخای ئەو .

چووارەم : رێبەری و سەرکردایەتی.

 چوار توخم و فاکتەری بنەڕەتی و پێویستن بۆ پێکهاتن و سەرکەوتنی هەر شۆڕشێک. ئەم چوار فاکتەرە ئێستا لە ئێران ئامادەن.

ئەوەی کۆماری ئیسڵامی ئێران تا ئێستا بە ترس و تۆقاندن،  خەڵکیان لە هاتنە سەر شەقامەکان کۆنترۆڵ کردبوو  بە کۆژرانی زاڵمانەی ژینا ئەمینی  و هاتنە سەر شەقامی خەڵک، لە زۆربەی شارو شاروچکەکانی ئێران و یەکیەتییەک  کە لە دروشمەکانی ئەمجارە ی خۆ پێشاندەران کە لە هەموو پێکهاتەوە و گەڵانی ئێراندا رەنگدانەوەی هەیە لە گەڵ هاو سۆزی و پشتیوانی لە گەلی کورد ، هیچ ترسیان نەماوە و زۆر ئازایانە رووبەرووی هێزە سەرکوتکەرەکانی رژیم دەبنەوە.

ئەگەر بۆ بەرچاو روونی، بە کورتیش چاوێک لە مێژووی هەریەک لە وڵاتە گەورەکانی عەرەبی لە حەفتا ساڵی ڕابردوودا بخشێنینەوە، دەبینین چ کودەتا و خوێنڕشتن و گۆڕانکارییەک ڕوویداوە. لە عێراقی دراوسێی ئێران، کودەتایەکی سەربازی کۆتایی بە دەسەڵاتی پاشایەتی هێنا. چەند ساڵێک پێش ئەوە، لە میسر، ئەفسەرە لاوەکان بە ئەنجامدانی کودەتای سەربازی ڕژێمی شاهانەیان ڕووخاند و سیستەمێکی ستەمکاری و ناکارامەیییان دامەزراند، کە جەمال عەبدولناسر هێمای باڵای ئەو سیستەمە بوو. کودەتا لە دوای کودەتا لە سوریا ڕوویدا. تا دواجار حافز ئەسەد نیزامی دەسەڵاتی گرتە دەست و چەند دەیەیەکی خایاند و دواجار حکوومەتی ڕادەستی بەشاری کوڕی کرد . لە لیبیا قەزافی بە ئەنجامدانی کودەتای سەربازی دەسەڵاتی گرتە دەست . سودان وڵاتێکی تری کودەتا عەرەبییە کە عومەر بەشیر بەهاوکاری دەسەڵاتی سەربازی زاڵ بوو. لە لوبنان هەرچەندە کودەتای سەربازی ڕووی نەداوە، بەڵام ئەو وڵاتە هەمیشە ڕووبەڕووی شەڕی ناوخۆ بووەتەوە، چونکە خاوەنی پێکهاتەیەکی کۆمەڵایەتی و سیاسی زۆر ئاڵۆزە کە دۆخەکە زۆر لەرزۆک دەکات. حکومەتی یەمەنیش  بە هۆی کودەتا چوار دەیەی پێش ئێستا کۆتایی بە دەسەڵاتی پاشایەتی هێنا، بە یەک وشە، لە چەند دەیەی ڕابردوودا، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەمیشە ناوەندی گرژی و ئالۆزی بووە تا ئێستا.

لە کۆتاییدا،  ئەو پرسیارانە دەبێت هەر تاکیکی ئێرانی لە خۆی بکات کە : ئایا  شۆرشی ئەمجارە بە ئاسانی سەر دەکەوێت ؟  بە رای من بۆ  دڵنیابوون لە  سەرکەوتنی  شۆرشی ئەمجارە، گەڵانی ئێران دەبێت بەهایەکی گەورە بدەن و لە هیچ فیداکارییەک سڵ نەکەنەوە، چونکە رژیمی دیکتاتوری کۆماری ئیسڵامی هەر لە سەرەتاوە بە خوێن هاتووە و پێویستیشی بە خوێنێکی زۆرە تا دەستیان لە دەسەڵات بەردەبێت، هەروەها یەکێتی لە نێوان گەڵانی ئێراندا دەبێت بگاتە ئاستێکی بەرز، لە دروشم و کردەوە و بەرنامەکانیاندا دەبێت رەنگدانەوەی ئەو یەکیەتییە  بن چ ئێستا و چ لە دوای کۆماری ئیسڵامی.

لە ئەگەری بە سەر ئەنجام نەگەیشتنی راپەرینەی ئەمجارە، کۆماری ئیسلامی ئێران بۆ مانەوەی خۆی ، شەرێکی گەورەی ناوچەیی دەست پێدەکات کە هەموو گەڵانی ئێران و ناوچەکە خسارمەندی سەرەکی ئەم شەڕە دەبن.


سه‌شنبه، تیر ۱۷، ۱۳۹۹

دیتنی ئەو فرۆکەوانەی بۆمبەکانی نیزیک من خستنە خوارەوە !!!

  • Se kildebildet


جەنگ، یەکێک لە قزێونترین رێگەیە کە ئینسانەکان و دەوڵەتان بۆ چارە سەری کێشەکانیان کەڵکی لێوەردەگرن. جیا لە ئەوەی لەم رێگەوە، ئامانجی باش بەدیناهێنن، بگرە کە ئاکامی خەراپیشی بۆ جیلەکانی دوایش بە جێدەهێلن.

یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکانی ئاوارەبوونی ئینسانەکان ، جەنگەکانن. منداڵەکان بە هۆی ئەوەی بەرگەی ئەم شەڕانە ناگرن، بە پێی ئامارەکان ٨٠ لەسەدی  ئەو کەسانە پێکدێنن. جیا لە ئاوارە بوونیان کاریگەری خەراپیش لە سەر جەستە و رووحیان جێدێلێت.

لە دایکبوونی ئێمە، هاوکات بوو لە گەڵ ئەو شۆرشە نگریسەی ئیسلامی ئێران و دەستپێکی هەشت ساڵ جەنگی ئێران وئێراق. بەو واتایە کە تەواو روئیا و ئارەزوەکانی منداڵی ئێمە ،بە هۆی ئەو شەڕە بێ ئامانجەی ئەو دوو وڵاتە ، بێ باڵ و پەر کران.  

یەکێک لە بیرەوەرییە تاڵانەی کە لە تەمەنی شەش ساڵی مندا روویدا کەوتنە خوارەوەی ئەو بۆمبانە بوو کە فرۆکە شەرکەڕەکانی ئێراق لە کێو و دۆڵێ تەنیشت گوندی ئێمەی دەیانخستە خوارەوە. 

رۆژێک جیرانێکمان کە خەریکی کارکردن بوو لە  رەز و باغەکەی وپێنج کیلۆ میتر دوور بوو لە دێهاتەکەمان ، خواردنی لە بیر چوو بوو بۆ نیوەرۆ لە گەڵ خۆی بەرێت. کوری دراوسێکەمان کە هاورێی من بوو داوای لێکردم لە گەڵی بچم . هاورێکی دیکەشمان لە گەڵ کەوت. نیزیکەی سێ کیلۆمیتر لە دێهاتەکەمان دوور کەوتبوینەوە کە دەنگی فرۆکە جەنگییەکانی ئێراقمان  گوێ لێبو. ئێمە زوو خۆمان لە پەنا دارێک شاردەوە. بە چاوی خۆمان چاومان لێبوو کە دوو فرۆکەکە ئەوندە نیزیکمان ببونەوە کە هەڵاتنمان بۆ نەدەکرا و بە ئاسانی چاومان لەو بۆمبانە بوو کە بەرەو زەمین دەهاتن. لە سەرەوەی ئێمە شاخێکی بەرز بوو. بۆمبەکان کاتیک دەکەوتنە سەر عەرز دەتەقینەوە و پریچکەکانی بە سەر ئێمەدا دەخشا. 

ئەو رۆژە زۆر ترسایین،بەڵام لە مەرگ نەجاتیمان بوو. ئەو فرۆکانە یەکەم جارو ئاخیر جاریشیان نەبوو کە بۆمبەکانیان لەو شوێنە بەردەدانەوە. جارێکی دیکەش کە لە یادمە ، جەژنی قوربان بوو، خەڵک بزن و مەڕ و ماڵاتی کریبوو بۆ قوربانی. لە رووبەرووی دێهاتەکەمان ئاشیکی لێبوو. لە سەر بانی ئەو ئاشە و ئەو مەڕ و ماڵاتەیان سەر دەبری. زۆری پێنەچوو کە فرۆکەکانی ئێراق  ئەو رۆژە   بە سەر ئاسمانی گوندی ئێمەدا دەگەرانەوە و بۆمبەکانیان لە دەشت و دۆڵی تەنیشت گوندکە خاڵی کرد و  تەقینەوە دەستیپێکرد و هەرکەسێک لە هەوڵدابوو گیانی خۆی رزگار کات . گوشت و هەموو شتێک تا ماوەیەک بە جێما . ئەو رۆژەش ئێمە خێرمان نەدیت لە گۆشتی قوربانی.

ئەو کات بیرم دەکردەوە، بۆ دەبێت ئەو بۆمبانە لەو شاخانە بخنە خوارەوە، لە حالێکدا هیچ لشکر و پایەگایەکی ئێران لەوێ نەبوو. کاتێک هاتمە  نۆروێژ ، چارەنووس منی بە یەکێک لەو فرۆکەوانانە کە لەو شەڕ نگریسەدا بەشدار بوو ناساند. فرۆکەوانەکە ناوی ئەحمەد  بوو مەسیحی. ئەحمەد کاتێک باسی ئەو شەڕەی دەکرد، لە روخسارییەوە دیار بوو زۆر تورە و نیگەران بوو، دەیگووت:" خومەینی  و سەددام گەوجترین و ئەحمەقترین کەسی رۆژگاری خۆیان بوون." شەڕێکیان دەستپێکرد کە هیچ ئاکامی نەبوو، بێجگە لە مالوێرانی و بەهەدەردانی سامانی وڵاتەکانییان.

ئەحمەد رۆژێک باسی ئەوەی بۆ کردم کە من فرۆکەوانی، فرۆکەی سیخۆ بووم. لە مانگێکدا چەند جارێک فرینمان هەبوو کە بچینە ناو خاکی ئێران و لە پێگەکانی رژیم بدەین.دەیگووت:" من و هاورێیەکم هەمیشە بۆمبەکانمان لە کێو و بەندەنی نیزیک سنووری ئێران و ئێراق دەخستە خوارەوە. بۆ ئەوەی زیان بە خەڵکی ئاسایی نەگات ."

منیش ئەو داستانەی لە سەرەوە بۆ ئێمەی روودا بوو بۆم باسکرد و پێم گووت. ئەحمەد لەوانەیە تۆ ئەو فرۆکەوانە بیت کە بۆمبەکانت نیزیک من بەردایەوە. بە بزەوە پێی گووتم :" ببورە ، لەوانەیە من بوو بم."

 منیش پێم گووت:" مادام تۆ ئەوەندە بە ویژدان بوو بیت بۆمبەکانت نەخستۆتە سەر خەڵکی سڤیل، ئەوا منیش تۆم بەخشی."

ئەحمەد باوەی کە فرۆکەوان بوو لە ئێراق و وڵاتی خۆی، بەڵام لێرە کارێکی زۆر ئاسایی هەبوو، بەڵام هەمیشە لە ناخدا نیگران بوو.لەوانەیە کاریگەری خەراپی ئەو شەڕە زیاتر بوو بێت لە سەر رووح و رەوانی ئەو تا کو من.

بە هۆی ئەو جەنگە بێ ئاکامەی ئێراق و ئێران ، دەبێت چەندین هەزار کەس و چەندین جیل بە کاریگەرییە خەراپەکانی بتڵێنەوە.

شایانی ئاماژەیە کە بە هۆی ئەم شەڕەوە کە هەشت ساڵ درێژەی کێشا ،بە  ملیونها کەس بریندار و کوژراوی لێکەوتەوە، بە هەزاران ملیارد دۆڵاریش زەرر بەر هەر دوو وڵات گەیشت.


سه‌شنبه، فروردین ۲۱، ۱۳۹۷

چهل سالگی!!!!


چهل ساله های امروز
در روزگاری نه چندان دور، چهل پنجاه سالگی، سن قرار و آرام بود.
چهل پنجاه ساله جزو بزرگان فامیل و خانواده بود.
برای خودش احترام و برو و بیایی داشت.
زندگیش کاملا تثبیت شده بود و امنیتی داشت و ثباتی..!
امروز اما چهل پنجاه ساله های ایرانی وضع ديگرى دارند..!نه مانند چهل پنجاه ساله های جوامع سنتی و سالیان قبل احترام بزرگتری و ریش سفیدی دارند، و نه همچون چهل پنجاه ساله‌های جوامع پیشرفته ثبات مالی و امنیت اجتماعی.
چهل پنجاه ساله‌ی امروز ایرانی، چند سالی است در حال دست و پنجه نرم کردن با گرفتاری‌های مهاجرت است.
هنوز دارد زبان خارجی یاد می‌گیرد
در حالیکه ذهنش دیگر ذهن بیست سالگی نیست.
در کشور غریب امتحان شغلی و امتحان رانندگی می‌دهد و همچنان با قوانین جدید کشور بیگانه دست به گریبان است.
همچنان به چیزهایی که پشت سرش گذاشته و آمده، فکر می‌کند و گاهی افسوس می‌خورد .
همچنان نگران شرایطش در کشور جدید است
نگرانی‌های یک آدم بیست ساله را در جسم و روح یک چهل پنجاه ساله به دوش می‌کشد .
چهل پنجاه ساله‌ی امروز آنقدر خوش‌شانس است که برخلاف پنجاه ساله‌های پنجاه سال پیش، پدر و مادرش هنوز در کنارش هستند.
اما او با قلب و روح یک آدم چهل پنجاه ساله، هر روز صبح باید با این فکر بیدار شود که مادر و پدرش امروز خوبند؟
چهل پنجاه ساله‌ی امروز ، هم پدر و مادر است برای فرزندانش، و هم گاهی برای پدر و مادرش..باید ستون محکم بزرگترها و کوچکترها باشد.
سفت و محکم بایستد و اصلاً احساس ضعف نکند. خیلی هم احساساتی نشود.
در روزگاری که نه فرزندش خیلی تره برایش خورد می‌کند و نه پدر و مادرش ، او باید حواسش به همه‌ی آنها باشد .
مشکلات همه را سر و سامان دهد و مشکلات خودش را هم.
چهل پنحاه ساله‌ی امروز ، باید مسائل سن بلوغ فرزندش را حل کند. باید برای آینده‌ی فرزندش آنهم در این اوضاع آشفته، تدبیر بخرج دهد.
گرچه هنوز جسمش و روحش هزار طلب دارد، باید با تنهایی کنار بیاید، چرا که حتی اگر بتواند رابطه‌ی پیچیده‌ی زناشویی را زنده و شاداب نگه دارد. باز هم تنهاست..!
چون وقت ندارد و امکانش نیست به این چیزها فکر کند . چون همه منتظر اویند و متوقع از او.
چهل پنجاه ساله‌ى روزگار ما همچنان باید چهار اسبه کار کند.
چون روزگارش ثبات اقتصادی ندارد هنوز و آینده‌اش نيز هنوز مبهم است و دیگر بدنش طاقت اینجور کار کردن را ندارد.
گاهی فشار بالا می‌رود و گاهی پایین. گاهی تپش قلب می‌گیرد..!
چهل پنجاه ساله‌هاى این روزگار همان‌هایی هستند که در بلاتکلیف‌ترین دوران این سرزمین رشد کردند، تمامی آزمون و خطاها روی آنها صورت گرفت، بدترین رفتارها با آنها شد.
بدیهی‌ترین تفریحات دوران نوجوانی و جوانی برای آنها جرم محسوب می‌شد، و حتی به خاطر آن در بند افتادند.
دلهره و ترس و نگرانی به داخل سلول‌هایشان رخنه کرد، جزئی از وجودشان شد و با آن بزرگ شدند، در بچگی مطیع بودند و در بزرگسالی نیز مطیع.
همیشه منتظر سرابی به نام آینده‌ی بهتر بودند و..
چهل پنجاه سا‌له‌ی عزیز!
اگر بخت با تو یار بود و زنده ماندی!قوی باش!خیلی قوی باش!
تو چهل پنجاه ساله‌ی این روزگاری در این سرزمین، و نباید انتظار قرار و آرامشی مانند چهل پنجاه ساله‌های پنجاه شصت سال قبل را داشته باشی.
چون زندگی هنوز با تو خيلی کار دارد

یکشنبه، فروردین ۱۹، ۱۳۹۷

گوشه ای از اعتقادات زیبای سرخپوستان :





·     ما جزئى از طبيعت هستيم نه رئيس آن.
·     ما هيچگاه گياهى را با ريشه از خاك نمى كنيم.

·     ما موقع ساختن خانه، خاك را زياد جابه جا نمى كنيم.
·     ما در فصل بهار، آرام روى زمين قدم بر مى داريم چون مادر طبيعت باردار است.
·     ما هرگز به درختان آسيب نمى رسانيم.
·     ما فقط درختان پير و خشك را قطع مى كنيم و قبل از قطع كردن براى آرامش روحش دعا مى كنيم.
·     حتى حيواناتى كه براى مايحتاج غذايى در حد نياز از آن‌ها استفاده مى كنيم را نيز با اجازه و دعا براى آرامش روحش او را از چرخه ى هستى جدا ميكنيم.
·     به اندازه ى مصرفمان درخت مى بريم و گوشت تهيه مى كنيم.
·     هرگز هيزم ها را اسراف نمى كنيم.
·     اگر حتى يك درخت جوان و سرسبز را قطع كنيم ، همه ى درختان ديگر جنگل، اشك مى ريزند و اشک آنها در دل ما نفوذ می کند و وجودمان را مجروح می کند و قلبمان آرام آرام تاریک می شود.
·     خاک مادر ما و آسمان پدر ماست.
·     باران عاشقانه ترین سرود هستی است.
·     طبیعت روح دارد و مهربانی را می‌فهمد.