رێزگرتن و یادکردنەوە لە بەرهەم و کارە هونەرییەکانی شوکروڵای بابان

بە مەبەستی رێزگرتن و یادکردنەوە لە بەرهەم و کارە هونەرییەکانی نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد شوکروڵای بابان ، کۆمەڵێک ئەدیب و هونەرمەند و رۆشنبیر لە وڵاتی نۆروێژ بە هاوکاری کۆمەڵەی کوڵتوری کوردی رۆمەریکە سیمینارێکیان لە ناوندی پێشوا لە لیلەسترۆم لە وڵاتی نۆروێژ پێکهێنا.

دوای دەقیقەیەک بێ دەنگی  بۆ رێزڵێنان لە گیانی ئەو  مرۆڤانەی کە لە پێناو ئازادی و سەربەستی و بۆ بەیهێنانی کۆمەڵگایەکی یەکسان تێکۆشان، سیمینارەکە دەستی پێکرد.

 سەرەتا بەرپرسی کۆمەڵەی کوڵتوری رۆمەریکە کاک ئەبوبکری قەدی کورد وێرای بەخێرهاتنی میوانان و بەشداربووانی رێ و رەسمی رێزڵێنان لە خەبات و تێکۆشانی خوالێخۆشبوو شوکروڵای بابان  ، باسیشی لە گرینگی سازدانی ئەو رێ و رەسمانەی کردەوە، تاکو جیلی نوێ رابردووی ئەو مرۆڤە مەزنانە بیر نەکەن و رێگەیان درێژەی پێبدەن.

دوایی جێگری بەرپرسی کۆمەڵەی کوردی رۆمەریکە ئالان عومەرزادە کورتەیەک لە ژیان و خەباتی شوکروڵای بابانی باس کرد. بەرێزیان ئاماژەی بەوەدا کە شوکرولای بابان بە هەوڵ و تێکۆشانی توانیبووی سێ بەکالۆریۆس لە بوارە جیاجیاکان وەک ئەدەبیاتی فارسی، جوگرافیا و ئیلاهیات لە زانکۆی تاران وەرگرێت.لە هەرکام لەو بورانەشدا توانیبوی بەرهەمی بە پێز پێشکەش بە کۆمەڵگای کوردی بکات، وەک: جوگرافیای کوردستان، فەرهەنگی زمانەوانیی 1000 لاپەرەیی فارسی – کوردی، گوڵزاری کوردستان، سەلاحەددینی ئەیوبی پاڵەوانی کورد و هەروەها کۆمەڵێک نامیلکە و بابەتی بەنرخی دیکە. جێگری بەرپرسی کۆمەڵەی رۆمەریکە لە وتارەکەیدا ئاماژەی  بە کاریگەری دەنگی ماموستا شوکروڵای بابان کرد لە سەر گەشە سەندنی فەرهەنگ و هونەر و ئەدەبیاتی کوردی، بە جۆرێک کە  زۆر کەس لە رێگەی دەنگی ئەوەوە دەستیان دایە پێنووس  و هەروها لە رێگەی ئەوەوە و رادیۆوە توانیان بەهرەکانیان گەشە پێبدەن. هەروەها بەرێزیان ئاماژەی بەوەدا کە لە تەمەنی خزمەتی هونەری ماموستا بابان لە رادیۆی کوردی کرماشان توانی ٤٠٠ بەرنامە لە کاروانی هەڵبەست وگۆرانی  بە دەنگی خۆی بە زمانی شیرینی کوردی تۆمار بکات کە لە جۆری خۆیدا بێ وێنەن.

دوایی شاعیری بەناوبانگی نۆروێژی ئەرلینگ شیتتلسێن چەند شێعرێکی بە زمانی نۆروێژی پێشکەشی هەوادارانی شێعر و ئەدەب کرد. پاشان ماموستا بەهروز سەلاواتی شاعیر و هاورێی ماموستای شوکروڵای بابان وتەیەکی بەو بۆنەوە  پێشکەش کرد ، بەرێزیان وێرای ئاماژەکردنی بە گرینگی تێکۆشان و خەباتی فەرهەنگی ماموستا بابان ، باسی ئەوەشیکر کە بابان رۆلێکی بەرچاوی هەبوو لە هێنانە کایەیی زمانێکی پاراو و ستانداردی کوردی لە رێگەی میدیاوە.

پاشان شاعیر سامان خانقینی  سەرەرای پێشکەشکردنی چەند شێعرێک بە زاراوەی کەڵهوری ، کورتە باسێکیشی سەبارەت بە کاریگەری دەنگی ماموستا شوکروڵای بابان کرد لە سەر خۆدی خۆی و ئاماژەی بەوەشدا کە ماموستا شوکروڵای بابان  رێگەی بۆ ئەو و دەیان ئەدیب و شاعیر و هونەرمەندی کوردی  کردەوە و بوارێکی بۆ رەخساندن تاکو گەشە بە بەهرەکانیان بدەن.

هەر لە درێژەی سیمینارەکەدا هەریەک لە شاعیر و رۆژنامەنووس و نووسەران ١. هاشم رۆستەمی ٢. کوێستان عومەرزادە ٣. کامران شافیعی ٤. بەرزان شاسوار بە پێشکەشکردنی بەرهەمەکانیان یاد و بیرەوەری ماموستا شوکرولای بابانیان بەرز راگرت.

هەروەها هونەرمەند هێدی قادری بە مەقامێک بەشداری ئەو رێ رەسمەی کرد.

جێی باسە  کە ماموستا شوکروڵای بابان ٨ منداڵی  دوای خۆی بە جێهێشت، ٦ کور و دوو کچ. فواد بابان بێژەری کاناڵ یەکی ئێران و بابەک بابان بێژەری هەواڵە وەرزشییەکان و بەختیار بابان کاپیتانی پێشووی تیمی میللی بەستکیتباڵ ئێران لە کورەکانی خوالێخۆشبوون.

کورتەیەک لە ژیان و خەباتی شوکروڵای بابان

شوکروڵای بابان کەم و زۆر ناوێکی دیار و ناسراوە بۆ هەموومان، بە تایبەتی بۆ ئەو کەسانەی کە بە جیهانی ئەدەبیات و کلتووری کوردیدا گوزەریانکردبێت دەزانن کە لەو جیهانەدا شوکروڵای بابان قەڵافەتی بەرزە و جێ پەنجەی دیارو بەرچاوە. شوکروڵای بابان لە ساڵی 1923 لە شاری سنە لە دایک بووە، قۆناخەکانی خوێندنی تا ئاستی دیپلۆم لەو شارە تەواو کردووە، پاشان بۆ درێژەدان بە خوێندن لە تاران گیرساوەتەوە و لە بەشی ئیلاهیاتی زانکۆی تاران بەکالۆریۆسی بەدەست هێناوە. جیا لە بەکالۆریۆس لەو بوارەدا ، ماموستا بابان بە هەوڵ و کۆششی بەفرەوانی توانیویەتی لە بورەکانی ئەدەبیاتی فارسی و جۆگرافیاش بەکالۆریۆس بەدەست بێنێت. بۆ یەکەم جار لە ساڵی 1958 لە رادیۆ تاران دەستی بە بێژەری کردووە. لە ساڵی 1959 تا 1963 لەگەڵ کۆمەڵێک نووسەری دیکەدا رۆژنامەی کوردستانیان لە تاران بڵاو کردۆتەوە. بە کردنەوەی رادیۆی کوردی کرماشان رادیۆی تاران داخرا و هەموو بێژەر و کارمەندەکانی گوارزانەوە بۆ رادیۆی کوردی کرماشان کە شوکرولای بابانیش یەک لەو کەسانە بوو هاتە رادیۆی کرماشان. دوای ئەوەی رادیۆ و تەلەفزیۆن تێکەل کران شوکروڵای بابان بۆ ماوەیەک بەرێوەبەری رادیۆی کوردی هەرسێ پارێزگای سنە، کرماشان و ورمێ بووە. شوکروڵای بابان لەگەڵ ئەوەدا کە بە شێوەیەکی سروشتی خاوەنی دەنگێکی خۆرسکی زۆر تایبەت بوو بۆ خوێندنەوەی شێعر و چیرۆک و غەزەلی کوردی، لە هەمان کاتدا خاوەنی خولیایەکی هەمیشەیی بوو بۆ خزمەت کردن بە گەلەکەی لە بواری فەرهەنگ و ئەدەبدا، جیا لەو بوارەانە لە جوگرافیا و مێژووی کورددا کاری کردووە و هەر لەو پێناوەشدا خاوەنی چەند بەرهەمی بەنرخ بووە وەک: جوگرافیای کوردستان، فەرهەنگی زمانەوانیی 1000 لاپەرەیی فارسی – کوردی، گوڵزاری کوردستان، سەلاحەددینی ئەیوبی پاڵەوانی کورد و کۆمەڵێک نامیلکە و بابەتی بەنرخی تری نووسیوە و بڵاو کردۆتەوە. هەروەها لە دیکلەمەی شیعری شاعیراندا زۆر سەرکەوتوو بووە و لە نێوبەندی گۆرانییەکانی هونەرمەندی بەناوبانگی کورد حەسەن زیرەک دا شێعری بۆ خوێندۆتەوە و لە یەکێک لەو شێعرانەدا کە دەیخوێنێتەوە ئامۆژگاری لاوی کورد دەکات کە فریوی دوژمن نەخوات و دوژمنی کورد نەیباتە مەیدان بۆ شەڕی براکوژی. شوکروڵای بابان هەروەها میدیاکارێکی سەرکەوتوو بوو بە تایبەتی لە کاتێکدا کە رەنگە بە هۆی بارودۆخی سیاسی وڵاتەکەی، دەستی زۆر واڵا نەبووبێت کە بە ئارەزوی خۆی بنووسێ و بڵاو بکاتەوە و بەرنامە پێشکەش بکات، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا زۆر ورد و ژیرانە کاری لەسەر زمان و ئەدەبی کوردی دەکرد لە راگەیاندندا و دەیزانی کە زمان وەک کۆڵەکەی سەرەکی و توخمی بنەڕەتی نەتەوە، گرنگی خۆی هەیە و ناوبراو یەکێک لەو کەسانە بووە کە زۆر وشەی کوردی هێناوەتەوە بۆ نێو ئەدەبیاتی گوتاری و میدیایی کوردی و نەهێشتووە ئەو دەستەواژە و وشانە لەناو بچن و لە بیری خەڵک بچنەوە. شوکروڵای بابان تەنها بێژەرێکی ئاسایی نەبوو لە راگەیاندندا بەڵکو مودیر و ئاراستەکارێکی دروستی فەرهەنگی بوو و بە هۆی رێڕەوی دروستی فەرهەنگسازی کوردی لە تیئۆری و لێدواندا، توانی جۆرێک لە ئەدەبیاتی گشتگیر لە رۆژهەڵاتی کوردستان بە پێی قەبارەی کارەکەی خۆی لە راگەیاندنی فەرهەنگیدا بەرجەستە بکات و زۆر کەسیشی لەو بوارەدا پێگەیاندووە و قوتابی و شوێنکەوتووی فەرهەنگی شکوروڵای بابان لە رۆژهەڵاتی کوردستان کەم نین. بەداخ و پەژارەیەکی زۆرەوە ، رۆژی 26ی خەزەڵوەر لە تەمەنی ٨٩ ساڵیدا، ، بەرێز شوکروڵای بابان لە شاری تاران بۆ هەمیشە ماڵئاوایی لێ کردین.

ماموستا شوکروڵای بابان ٨ منداڵی هەیە، ٦ کور و دوو کچ. فواد بابان بێژەری کاناڵ یەکی ئێران و بابەک بابان بێژەری هەواڵە وەرزشییەکان و بەختیار بابان کاپیتانی پێشووی تیمی مللی بەستکیتباڵ ئێران لە کورەکانی خوالێخۆشبوون.

لە راستیدا، مەرگ زۆر جار لەگەڵ خۆی کەسەکان دەبات، بەڵام راستییەکیش هەیە ئەویش ئەوەیە کە مرۆڤی بەکەڵک دەتوانێ چۆک بە مەرگ دابدا و بە هۆی بەجێهێشتنی بەرهەمەکانی و مێژووی تێکۆشانی خۆی لە پێناو گەلەکەیدا بە زیندوویی بمێنیتەو، شوکرولای بابان یەکێکە لەو کەسانەیە کە هەرگیز لە بیر زاکیرەی مێژووی کوردستان و کورد ناچێتەوە.

 بێ گومان ماموستا شوکروڵای بابان  رێگەی بۆ دەیان ئەدیب و شاعیر و هونەرمەندی کوردی  کردەوە و بوارێکی بۆ رەخساندن تاکو بتوانن لە رێگەی رادیۆوە بەرهەم و گۆرانییەکانیان بگەیەننە ئارەزومەندان و هەواداران و هۆگرانی شێعر و ئەدەب و هونەری کوردی. لە رێگەی دەنگی  بابانەوە   کە تایبەتمەندیەکی تایبەتی هەبوو،زۆر کەسی هاندا کە بیر کەنەوە و کاریکردە سەر هەستی ئەو کەسانە کە گەشە بە بەهرەکانیان بدەن. لە سەردەمی ئەودا تەنیا دەنگی ماموستا مەزهەر و ماملێ و زیرەک، هێمنی دەبخشیە مرۆڤی کورد. کێ نییە کە هەستی نەجۆڵیت کاتێک کە شێعرەکانی ماموستا وفایی بە دەنگی شوکروڵلای بابان دە بیستێت.

موتریب وه‌ره‌ ده‌ستی من‌و دامانی وه‌فات بێ

سووتام به‌مه‌ستی مه‌یه‌وه‌ ده‌نگی نه‌وات بێ

هه‌سته‌ وه‌ره‌ له‌و جامی ئەلەستی بده‌ ده‌ستم

 به‌سته‌ی ده‌ری گوڵزاره‌ ئه‌وی مه‌ستی سه‌فات بێ

............................................................

مەحمەدی کەمانگەر هاوکار و هاورێی ماموستا شوکروڵای بابان لە بیرەوەرییەکانیدا باس لە گەورویی و روخۆشی و زیرەکی ماموستا بابان دەکات و دەڵێت:"  شەوێک ماموستام دیت کە ئەو کات تەمەنی ٧٧ ساڵ بوو و گۆچانێکی بەدەستەوە بوو. بە شانازییەوە باسی رابردووی دەکردو و باسی کەسانێکی دەکرد کە کاریگەریان داناوە  لە سەر هەست و ئیحسای ئەو وەک کاک سەدیقی موفتی زادە، سەید تاهیر هاشمی و شێخ عابد و کامران و ئەحمەدی موفتی زادە و موشیر وەیری. هەروەها باسی ئەو شاعیرانەی دەکرد کە بە خوێندنەوەی شیعرەکانیان سەر سام بووە وەک خانی و هەردی و دیلان و کامران و هێمن و ئەحمەد موختار جاف و سالم و گۆران  و بێخۆد.ماموستای شوکروڵای بابان هیچکات لە فیکری کۆکردنەوەی ماڵ و سرماییەدا نەبوو، تەنانەت کاتێک کە خانەنشین کرا خاوەنی مالی خۆی نەبوو و لە خانوی یەکیک لە هاورێکانی لە سنە ژیانی بەسەر دەبرد . کاتێک دەچێتە تاران بە هاوکاری کورێکی خانوێک دەکرێت. ماموستا شوکروڵای بابان بەو شێوەیە ژیانی کرد و هەرگیز لە فیکر ئەوەدا نەبوو کە بە کەڵکوەرگرتن لەو مەقام و پۆستانەی کە هەیبوو پارچەیەک زەمین یان خانوێک بکرێت، بەڵام ناو و یادی بە هۆی هەوڵەکانی لە گەشەسەندنی فەرهەنگ و ئەدەبی کوردی هەمیشە لە ناوماندا زیندوو دەمێنێتەوە.

ماموستا شوکروڵای بابان لە رادیۆ کوردی کرماشاندا بەرنامەی کاروانی هەڵبەست وگۆرانی بەرێوە دەبرد کە بیسەرێکی زۆری هەبوو. لەو بەرنامەدا شێعری شاعیرێکی پڕ ئاوازە  بە دەنکی ماموستا بابان دەخوێنرایەوە دوای ئەو گۆرانییەکی کوردی بڵاو دەکرایەوە. ئامادەکردنی ئەو بەرنامەیە حوسێن ناسحی بوو. دەتوانین لێرەدا ئاماژە بەو گۆرانیانەی حەسەن زیرەک بکەین کە ئامادە و بڵاو دەکرانەوە لە و بەرنامەیەدا. حەسەن زیرەک لە ساڵی ١٣٤٣_ ١٣٤١ لە کرماشان بووە و باشترین گۆرانییەکانیشی  لەو سەردەمەدا بڵاو بوونەوە. شوکروڵلای بابان ٤٠٠ بەرنامە لە کاروانی هەڵبەست وگۆرانی  بە دەنگی خۆی بە زمانی شیرینی کوردی تۆمار کرد کە لە جۆری خۆیدا بێ وێنەن.

دروستە کە ماموستا بابان بە جەستە ئێستا لە ناوماندا نەماوە، بەڵام بیرەوەی و یادی ئەو مرۆڤە مەزنە  لە لای ئێمە و جیلەکانی داهاتوودا هەمیشە زیندوو دەمێنێتەوە. شوکروڵای بابان نمونەیەکی پایەبەرزی کۆمەڵگەی کوردی بوو کە بە بیرەوەری لە یادی ناچارمان دەکات تا ساتەکانی کۆتایی ژیانمان بە یادی کوردستان و جوانی و شێعر و هونەر بین.تەمەنی مرۆڤ تەواو دەبێت و هەرکام لە ئێمە رۆژێک دبێت ئەو دونیایە جێبێلین، خۆشبەخت ئەو کەسەیە کە ناوی باش دوای خۆی جێبێلێت. خوالێخۆشبوو شوکروڵای بابان بە هۆی ئەو خزمەتەی بە هونەر و فەرهەنگ و ئەدەبی کوردی کرد، خاوەنی ئەو تایبەتمەندییەیە.

ژیانی تاراوگە نشینی و کێشە و گرفتەکانی

زۆرن ئەو کەسانەی کە بە هۆکاری جیاواز لە وڵات و زێدی خۆیان بەرەو وڵاتێکی دیکە کۆچیان کردووە یان دەیان هەوێت کۆچ بکەن،ژمارەیەکی زۆری ئەو خەڵکانە روو لە وڵاتانی رۆژئاوایی بە تایبەت وڵاتانی ئورووپا دەکەن. ژیانی هەرکام لەو کۆچبەرانە بە قۆناغی جیاواز لە هەمووبوارەکانی ژیاندا لەو وڵاتە نوێانەدا تێپەر دەبێت. سەرەتای دەستپێکی ژیانی لە وڵاتێکی دیکە بە کوڵتورێکی جیاواز بۆ تاکی پەنابەر زۆر سەرنجراکێش دەبێت، چونکە هەموو شتێکی بەڵایەوە  تازە دەنوێنێت، تەنانەت هەڵس و کەوت و رەنگی پێستی مرۆڤەکانی ئەو وڵاتانەش. هه‌ست و ئیحساسی پەنابەر  له‌م قۆناغه‌دا ، هەستکردن به‌ ئارامبوونه‌وه‌ و دلخۆشییە. سوپاسگوزارییشە بەوەی کە لە زۆر کیشە و نارەحەتی و مەترسییەکان بۆ سەر ژیانی رزگاری بووە. به‌ گشتی ئومێدو چاوه‌ڕوانیه‌کانی له‌ ئاستێکی به‌رزدایه‌، بۆ نمونه‌ ئەنەرژی و هێزێکی زۆری هەیە بۆ فێربوونی زمان‌و دۆزینه‌وه‌ی کار و ڕێکخستنی بەرنامە و پلانەکانی بۆ ژیانی داهاتووی. ڕه‌نگه‌ به‌شێکی چاوه‌ڕوانیه‌کان‌و ئومێده‌کان نا واقعی و خیاڵ و پڵاو بێت. لەوانەشە وادابنێت کە له‌ وڵاته‌ نوێکه‌دا هیچ جۆره‌ کێشه‌ و گرفتێک نییه‌ وچاو لە سەختییەکانی بنوقێنێت.

دوای ئەو قۆناغە کە ماوەیەکی زۆر کورت لەوانەیە بخایەنێت قۆناغێکی دیکەی ژیانی دەستپێدەکات ئەویش  ئەو کاتەیە کە وردە وردە چاوی دەکرێتەوە و هەست بە راستییەکانی ژیانی لە وڵاتە نوێکە دەکات . ئەو کاتە هەموو شتێکی بەڵایەو نامۆیە.

له‌م قۆناغه‌دا زۆریەک لە کۆچبەران  بواری دەروونیان  دەکەوێتە هەڵچوون  و هەست بە تەنیایی و وەرەزبوون و بێ تاقەتی دەکەن . دڵنیا نه‌بوونی له‌ ئاینده‌و و بیرکردنەوەی لە رابردوو ، تووشی سترێس و نارەحەتی ده‌که‌ن. ئه‌م دڵەراوکێیە له‌ ڕووی ده‌روونیه‌وه‌ زۆر کاریگەری لەسەر کەسەکە دادەنێت لەوانەیە وزە و توانای بگرێت. له‌ هه‌مان کاتیشدا پێویستی بەوەیە کە له‌ جێگه‌ی خزم ‌و هاوڕێیانی پێشووی،  دۆست  وهاورێی تازە بۆ خۆی پیدا بکات . لەوانەشە ڕه‌نگه‌ یه‌کسه‌ر کاری گونجاوی ده‌ست نه‌که‌وێت‌ و لە رووی ئابوریەوە بکەوێتە نارەحەتییەوە.

بە کورتی لەم قۆناغەدا لەوانەیە دووچاری ئەو کاردانەوانە بێت:

·       ماندوێتی، بێ توانایی، بێ هووده‌یی‌و بێ ئومێدی

·       وروژاندن، ناخۆشی، په‌ستی‌، تووڕه‌ی‌و شه‌ڕه‌نگێزی (ئاگره‌سیڤی)

·       بێ خه‌وی‌و خه‌وبینینی ناخۆش

·       له‌ بیرکردنی وشه‌، ناو و کاتی دیدار، له‌گه‌ڵ سه‌ختی ته‌رکیزکردن

·       سه‌ر ئێشه‌، سک ئێشه‌‌و نیشانه‌کانی تری فیزیکی

·       ترس‌و بێ باوه‌ڕی

·       تاقه‌تی نییه‌ هیچ بکات‌و په‌یوه‌ندی به‌ کۆمه‌ڵگای نوێوه‌ ناکات

·       هاروهاجی له‌ کاتی جێبه‌جێ کردنی کاره‌کانیدا

زۆر جار ئه‌وه‌ ئارامی ده‌کاته‌وه‌، که‌ ده‌زانێت هه‌سته‌ قه‌ده‌غه‌کراوه‌کان به‌شێکی ئاساییه‌ له‌ پڕۆسه‌ی کۆچکردن بۆ وڵاتێکی تر‌و هه‌روه‌ها ئه‌م قۆناغه‌ تێده‌په‌ڕێندرێت. هه‌ندێ جار مرۆڤه‌کان ده‌ترسن که‌ که‌سایه‌تیه‌کانیان به‌ یه‌کجاری گۆڕابێت‌، واته‌ هه‌ست‌و کاردانه‌وه‌ سلبیه‌کان‌ هه‌میشه‌ وه‌ک به‌شێک له‌ که‌سه‌که‌ ده‌مێنیته‌وه‌. به‌ڵام به‌و شێوه‌یه‌ نییه‌. ده‌توانرێت له‌و قۆناغانه‌ بچێته‌ پێشه‌وه‌، کاتێک مامه‌ڵه‌ی هه‌سته‌کان‌و بیرکردنه‌وه‌کان ده‌کات. ئه‌گه‌ر کاریان له‌سه‌ر نه‌کات، ڕه‌نگه‌ ئاکامه‌که‌ی ببێته‌ قه‌یران یان خه‌مۆکی.

پاش ئەو قۆناغە ، وردە وردە ژیانی بەرەو سەقامگیری دەروات و شتە پۆزۆتیڤیەکانی ئەو وڵاتەش دەبینێت. لەو قۆناغەدا هەوڵی ئەوەدەدا کە خۆی لە گەڵ کوڵتور و سیتمی ئەو وڵاتە بگونجێنێت، بە مەرجێک دووچاری کێشەی دەروونی نبێت چونکە زۆرن ئەو پەنابەرانەی کە تووشی جۆرها نەخۆشی دەرونی دەبنەوە، بەتایبەت ئەو کەسانەی لە وڵاتی خۆیان لە بوارێکی ناهەموار و ناخۆشدا ژیاون تووشبوونیان بە نەخۆشی دەرونی زیاتر دەبێت.

کاتێک سەرنجی کەسانی دەوروبەرم دەدەم، دەبینم کە ژیان و گوزەرانیان چۆنە و بە کام قۆناغ لەو کێشانە تێپە دەبن، چونکە زۆر یەک لەو حاڵەتانە بۆ منیش هاتۆتە پێش و تەجروبەم کردووە. زۆر جار لە گەڵ زۆر یەک لەو کەسانە دەکەومە گفتوگۆ. زۆربەیان بێزار و نارەحەتی خۆیان بە شێوەی جۆراو جۆر دەر دەبرن. هەمیشە هەوڵمداوە کە بە شێوەیەکی زانستی لەو باردۆخەی  کە تێکەوتوون تێیانبگەیەنم و هانیانبدەم کە سەبارەت بەو کێشانە خوێندنەوەی پێویستیان هەبێت. تەنانەت زۆر یەک لەو کەسانە دەکەونە حاڵەتێک کە زوو هەڵدەچن، بۆ کەسێک کە باردۆخی بەرانبەری دەرک نەکات، لەوانەیە زۆر سەخت بێت.

کەسانێکیش هەن کە ماوەیەکی زۆرە لەو وڵاتانە نیشتەجێن و هەموو ئەو قۆناغانەی کە لە سەرەوەم باسکردن تەجروبەیان کردووە،بەڵام بەداخەوە نەیاتوانیوە خۆیان لە گەڵ کوڵتور و سیستەمی ئەو وڵاتانە بگونجێنن، تەنانەت چاویان لە هەموو ئەو پێشکەوتانەی کە لەو وڵاتانە دا هەیە چ لە بواری پەروردە و دێموکراسی و ئازادی راگەیاندن دابخەن وئەو کەسانە هەروەها نەیانتوانیوە کە هێندێک گۆرانکاری بە مێشک و ئەفکاریان دابێن . ئەوان تەنیا وەک ئەو کەسانە بیر دەکەنەوە و روانگەیان بۆ دەوروبەر هەیە کە چەندین ساڵ لەوەی پێش هەیانبووە کە لە وڵاتی خۆیان بوون، بێ ئاگا لەوەی کە ئەو کۆمەڵگەیەی پێشدا تێیدا بوون، تاکو ئێستا چەندین هەنگاو چۆتە پێش و گۆرانکاری بە سەر تاکەکانی داهاتووە. دەتوانم بڵێم  کە  ئەو کەسانە لە زڵکاوی ئەفکاری رابردووی خۆیاندا ماونەتەوە یان وەکو کەسایەتی چیرۆکی "ئەصحابی کەهفیان" لێهاتووە، لە خەودا ماونەتەوە. روانگەی ئەو کەسانە بۆ ژیان و دەوروبەریان نیگەتیڤە، ئەوان تەنیا بیرو بۆچوونی خۆیانیان پێ قەبووڵە، ئەگەر کەسێک لە بەرانبەر بیر و بۆچوونیاندا راوەستێت ، ئەوا تا سەر سنووری دوژمنایەتی دەیبوغزێنێت. کۆمەڵگەی مودێرن بە چاوی نەخۆش مامەڵە لە گەڵ ئەو کەسانە دەکات.  هێندێک لەو کەسانە بە هۆی ئەوەی ناتوانن لە گەڵ بارو دۆخی کۆمەڵگەی تازە خۆیان بگونجێنن، تووشی جۆرها نەخۆشی دەروونی دەبن. روانگەی ئەو جۆرە خەڵکانە بۆ ژیان دەبێتە هۆی ئەوە کە  دوورەپەرێزی هەڵبژێرێت و لە کۆمەڵگە داببرێت. ئەم جۆرە روانینەی ئەو کەسانە تەنانەت ژیانیان لە خۆ و ماڵ ومنداڵ و کەسانی خزم و دەوروبەر سەخت و قورس دەکات. 

Sola og vinden!

Eventyr

Sola og vinden

Det var en gang , sola og vinden diskuterte med hverandre.

Sola fortalte vinden:” jeg er sterkere enn deg”, og vinden fortalte sola:” jeg er sterkere en deg.” 

Til slutt bestemte begge to for å konkurrere med hverandre.

Da tenkte på konkurranse kom en mann plutselig på veien, og han hadde på seg ei jakke.

”Jeg kan ta av jakka hans,” sa vinden.

” Du kan begynne,” sa sola.

Vinden begynte å blåse. Det blåste under jakka hans så sterkt som mulig.

Mannen forstod at vinden vil ta av jakka hans, og det var mulig at han kanskje ville miste jakka si, og han holdt den fast.

Vinden prøvde å ta av jakka hans men kunne ikke gjøre noen med jakken hans.

Da vinden ble trett og matløs, så vinden på sola og fortalte at mannen var veldig sterk og tøff.

” Selv om jeg prøvde mye, kunne jeg ikke ta av jakka hans ,” sa vinden.

”Jeg skal forsøke,” sa sola.

Sola begynte å skinne. Solstrålene skinte over mannen. Han ble varm av sola.

Mannen som prøvde å holde fast jakka si så fast som mulig for noen minutter siden, forstod at været ble endret, og han så på sola og forstod at vinden ble stoppet.

Han følte seg trygg. Været ble varmere og warmere.

Han tenkte at han ikke trenge jakka si.

Han tok av jakka si og holdt den i hendene sine.

Vinden forstod at den ikke kunne tvinge å nå en ting og forstod at sola skinner solstrålene sine over alt uten forpliktelse og forventning.

Vinden forstod at , sola var mye sterkere enn han.

Oversetter: fra farsi til norsk  av Alan omarzada

Politiet avbryter bombe-søket

SKEDSMOKORSET: En bombetrussel ble onsdag formiddag sendt til Skedsmo voksenopplæringssenter. 15.45-ble sperringene opphevet: Politiet fant ingen bombe i bygget.

Det er ikke gjort noen mistenkelige funn på Skedsmo voksenopplæringssenter.Bombegruppen fra Oslo har gjennomsøkt lokalene uten funn av noe mistenkelig.Sperringene er opphevet på stedet. Parallelt med bombesøket etterforsker vi trusselen, sa innsatsleder Jan Robert Pedersen tidligere.

Trussel på epost

Voksenopplæringen mottok i formiddag en trussel på epost om at det skulle forgå en sprenging ved senteret.Politiet vet ikke hva bakgrunnen for trusselen er.

Utgangspunktet for trusselen er at de skal skade personer på voksenopplæringsenteret, sier politiadvokat Guro Holm Hansen i Romerike politidistrikt.Vi har foreløpig ingen formening om hvem som står bak trusselen.Skolen fikk eposten i 10:30-tiden og kontaktet politiet umiddelbart.  Vi ser jo at dette er en trussel med svært alvorlige konsekvenser. Vi får håpe at det er falsk alarm. Men vi er veldig glad for at politiet har tatt dette alvorlig, sa kommunaldirektør for utdanning Helge Dulsrud tidligere i dag.

– Hvor reell er trusselen?

– Vi tar uansett alle bombetrusler alvorlig. Nå avventer vi bombegruppas arbeid, så får vi se hvor lenge vi blir på stedet, sier han.

Ansatte i nabobygg evakuert

Hans-Petter Fogelstrand er en av dem som ble evakuert etter at bombetrusselen kom. Fogelstrand jobber for LVD Lastvagnsdelar som ligger i Galleberg-bygget – det samme bygget der voksenopplæringen ligger. Vi ble først orientert om at det hadde kommet en bombetrussel per e-post til voksenopplæringssenteret. Politiet ba oss da om å forholde oss i ro og at det ikke var noen grunn til evakuering, forteller han.20 minutter senere kom kontrabeskjeden.– Plutselig måtte vi ut. Da så vi en masse politibiler, brannbiler og ambulanser, skildrer han.Industriveien der bygget ligger, var på det tidspunktet sperret av i begge retninger. De ansatte i bygget ble deretter evakuert til Skedsmo Senter, der de fortsatt befinner seg klokka 13.40.

– Man merker på kroppen at det skjer noe rundt deg. En bombetrussel er ikke noe man bare tuller med, sier Fogelstrand.
Av:

www. nrk.no

www. rb.no

En medisinsk bok ble funnet i Nord-Kurdistan

En medisinsk bok som ble skrevet for 200 år siden av ”Arwasy” ble funnet i nord_ Kurdistan. Boka er skrevet på den kurdiske dialekten kermanji.

Innholdet i denne boka er anmeldt av eksperter, forteller kurdiske nyhetsbyråer.

Arwasy var fra Miks som er en by i Van regionen i Nord- Kurdistan.

Denne boka av ”Awrasy” innholder kurer mot øyensykdommer, seksuelle sykdommer også videre.

I tillegg omhandler boken emner langt forut for sin tid, så som teorier om renselanlegg.

 Boka til Awrasy har vært annonsert og mye omtalt i kurdisk og tyrkisk nyhetbyråer.

I følge eksperter er denne boka en interessant referanse til kunnskap om plantemedisin.Av:Alan omarzada

Hva er forskjellen på min og din kultur?

Først bør vi vite og forstå ordet kultur.Jeg tror det er mange meninger om det? Hver nasjon har en egenkultur, og de har spesifikke definisjoner om det. Men det mange kan være enige om er at kultur er:

Lært og ikke medfødt

Består av verdier, vaner og kunnskaper

Overføres fra generasjon til generasjon

I følge de definisjonene har Iran mange forskjelige kulturer. Kurdere som bor i Iran har også ulike kulturer , men trives godt sammen. Selv om kulturen overføres ved et barn og unge lærer den av de eldre, vil den hele tiden være i forandring.

Jeg har en egen kultur. Jeg kunne ikke akseptere den kulturen som mine foreldre hadde. Jeg ignorerte mange ting som jeg ikke kunne trives med.

Når jeg tenker på kurdisk og norsk kultur,ser jeg mange ulikheter. Vi bør forstå og skille mellom kultur og samfunn. Det finnes også mange meninger om hva et samfunn er? Man kan beskrive det som en gruppe av mennesker som lever sammen innen et begrenset område.

Jeg tror at i løpet av de siste tiårene har ca. 200,000 mennesker fra ulike kulturer og med innvandrerbakgrunn bosatt seg i Norge. Jeg er en av dem som skiller seg fra andre mennesker på viktige områder, for eksempel i språk, religion, matvaner eller tradisjoner. I det moderne Norge har vi mange muligheter til å integrere oss med norsk kultur.

Folk kan ha sin pivate religiøse tro uten oppsøke kirken, moskeen og templet.

Interessen for andre religioner og andrelivssyn enn kristendommen øker. Nå kan vi snakke om en økende, religiøs som heter pluralisme. Og for mange har vitenskapelige verdensbilder og humanisme tatt over for en religiøs forklaring på livet. Selv om vi har andre verdier, andre vaner og andre knuskaper, kan vi leve sammen påriktig måte

Av:Alan Omarzada

ئیزەدیەکان کێن؟

ئیزەدی ئاینێکی کۆنی کوردە کە دەگەرێتەوە سەردەمی میترایەکان، ئیزەدیەکان لە پێش ئایینی زەدەشتی لە ناوچە میزۆپۆتامیا بوونیان بووە، بەڵام دوای هاتنی ئاینیی زەدەشتی زۆربەی ئیزەدیەکانیش ئەو ئاینەیان وەرگرت. پەرستگای سەرەکی ئیزەدیەکان لە لالەشە کە دەکەوێتە باشووری کوردستان. ژمارەیەکی زۆر ئیزدی لە وڵاتی رووسیا و تورکیان، هەروەها ژمارەیەکیش لە وڵاتی سوریا و هێندێکیشیان بە هۆی زوڵم و زۆری رژیمە دیکتاتۆرەکانی حاکم بە سەر کوردستاندا بۆ وڵاتانی ئوروپای کۆچیان کردووە کە وڵاتی ئاڵمانیا زۆرترین ژمارەی پەنابەرە ئیزدیەکانی لە خۆ گرتووە.

بۆ وەڵامى کۆمەڵێک پرسیار و سەردانى ناو برایانى ئێزیدیمان کرد و لە شارۆچکەى ئیسفنێ شێخان ئەو دیاردە جوانە و ئەو کلتورە رەسەنەى کوردانمان بینى کە ئێزیدى و موسڵمان و فەلە بەیەکەوە دەژیان لەو پەڕی ئاشتى و ئارامى و تەبایی، وەک بیستمان کە پەیوەندیەکى پتەوى کۆمەڵایەتیان هەیە و تا ئێستا بێ کێشە و گرفت لەو دەڤەرە ژیان دەگوزەرێنن، ئەگەرچی هەردوو حکومەتى بەغدا و هەرێم ئاوڕێکى ئەوتۆی لەو دەڤەرە ئێزیدى نشینانەوە نەداوەتەوە، بەڵام ئەوان هێشتا هەر لە پارێزگارى کردنى خۆیانن لە مانەوەى خۆیان لە هەموو رووەکانەوە، سەردانى گەلى لالەشمان کرد، وەکو نەریت پێویستە لە سەرەتاى چوونت بۆ نێو ئەو پەرستگایە پێیەکانت خواس بکەیت و پابەندى پاک و خواێنى ئەو شوێنە بیت پابەندى ئەو رێنمایانە بیت کە پێویستە بۆ شوێنە پیرۆز و پەرستگاکان هەبێت، لە دەروازەى لالەشەوە لەلایەن دوو پیاوى ئایینى زۆر هێمن و بەڕێز پێشوازیمان لێکرا، یەکێکیان بە پیر سەعید وز ئەوەى تریان بە بابەچاویش دەناسرا، کە هەردووکیان پلەیەکى بەرزن لەنێو ئەم ئایینە، بابەچاویش دوایین پلەى ئەم ئایینەیە:

·        پێناسەیەکى کورتى ئایینى ئێزیدیمان بۆ بکە..؟

·        ـــ ئێزیدى کۆنترین ئایینى جیهانە، چونکە ئادەم لە لالەش هاتۆتە بوون، لە رۆژى یەکەمەوە ئێزیدى خودا پەرستن تاوەکو ئەمڕۆ و تا ئێستا ئەم رێبازەیان بەرنەداوە، داب و نەریتى خۆشیان بەرنەداوە، ئێزیدیاتى لە کوردستانى عێراقی سەریهەڵداوە و پاشان بڵاوبوەتەوە بۆ ئیران و تورکیا و سوریا، چونکە لالەش حەجە و سەنتەرى ئێزدیان لالەشە، لە سەرەتاوە ئێزیدیاتى لەناو کوردا هەبووە و ئایینێکى رەسەنى کوردییە و تەنها ئێزیدى کوردییە، تا ئێستاش بە هیچ شێوەیەک زمانى خۆیان نەگۆڕیوە، ئایینى ئێزیدى.

·        بە کێ دەڵێن ئێزدى..؟

·        ـــ ئێزیدى بریتییە لە برایەتى و راستگۆیی و جوامێری و چاک رەفتارى و بێ جیاوازى و فیداکار بۆ دراوسێی خۆی، ئێزیدیاتى سمێڵ و ریش و گریڤان(کراسێکى سپییە و بەدەستى خۆیان دەدروون)، ئێزیدیاتى کوشت و بڕی تێدا نییە و تاوانێکى گەورەیە و لە ئاییندا زۆر حەرامە، ئێزیدیاتى ئابڕوومەندییە.

·        ئێوە چی دەپەرستن..؟

·        ـــ خودا و تاوسی مەلەک(سەرۆکى هەموو فریشتەکان)

·        پەرتووکى پیرۆزى ئێوە چییە..؟

·        ـــ مەسحەفى رەش و جەلوە.

·        بڕواتان بە ئایینەکانى تر و پەرتووکە پیرۆزەکانى تر هەیە..؟

·        ـــ بەڵێ…ئەوانیش ئایینن و پەرتووکى ئاسمانیینە و ئەوانیش رێز و بەهاى خۆیان هەیە و تەواوى گووتەکان گووتەى خوداییە وەک پەرتووکى ئێمە.

·        نوێژکردنتان کەیە و چۆنە..؟

·        ـــ بەیانى پێش رۆژهەڵات روومان دەکەینە هەتاو و ئێوارەش پێش رۆژئاوابوون رووى خۆمان دەخەینە رۆژئاوا، پێش خەوتنیش بۆ ئەوەى مرۆڤ حەلال بێت شەهادەى دینیمان دەڵێین، هاوکات نزاش دەکەین بۆ هەموو خەڵکى ئینجا بۆ خۆمان، تا بۆ خەڵکى دوعا نەکەین بۆ خۆمان ناکەین بۆ نموونە دەڵێین :یا خودێ تو ڤێ دنیایێ بسترینى، میللەتێ مە، گوندێ مە، جینارێ مە پشتى خۆ دبێژین.

·        مردو ناشتنتان چۆنە..؟

·        ـــ مردوو دەشۆین، جل و بەرگى لەبەر دەکەینەوە و قەرقارە(رووبێکى گەورەیە) و کفنى لەبەر دەکەین، پاشان دەیبەین بۆ گۆڕستان، یەک مەتر و نیو گۆڕێک دەکۆڵین و گرێی کفنەکە دەکەینەوە و ئینجا مردووەکە دەنێژین و پێویستە بۆ شووشتن و ناشتن شێخ و پیر و براى ئاخرەتێ ئامادەى بن(براى ئاخرەتێ: رۆژی پێش زەواجى ئەو کەسە کەسێکى تر دەکاتە براى ئاخرەتى خۆی بەهۆی بەردێکى خاکى لالەش و دەیخەنە ناو ئاوێک و دەیدەنە کەسێکى تر تا ببێتە براى ئاخرەتێ). پاشان دوعاى سەرەمەرگێ بۆ دەکەن، پاشان تەلقین دەدرێ و هێدى هێدى گۆڕەکە پڕ دەکرێتەوە و کێڵی بۆ دادەنرێن مردووش سەرى لە رۆژئاوا دەبێت و قاچی لە رۆژهەڵات، تەلقین بە وەزن و قافیەیە و نابێ بگووترێ تەنها لەسەر گۆڕی مردوو چونکە گوناهە.

·        نەریتى ژنهێنانتان چۆنە..؟

·        ــــ کوڕ بۆ خۆی لەگەڵ کچێک دادەنیشێت و تەفاهوم لەگەڵ یەکتر دەکەن و پاشان دەچنە خوازبێنى کچەکە، کاتێ چوونە ماڵى کچە هەموو خێزانەکە بە یەکەوە دادەنیشن و ئەگەر کوڕە و کچە بە یەکتر رازیبوون ئینجا زیاتر لەیەکتر دەچنە پێش. دواى خواستن کوڕەکە و کچەکە دەبەنە ماڵى شێخى گوندە کە پێى دەگووترێ(شێخى شێخ هەسن) لەیەکتریان مارە دەکەن.

·        کەسێک لە ئایینەکەتان بچێتە نێو ئاینێکى تر و بە پێچەوانەوەش ئێوە هەڵوێستتان چۆنە..؟

·        ـــ ئێمە قەبوڵمان نییە کەس بێتە سەر ئایینى ئێمە و بە پێچەوانەش چونکە ئەوەى بە کەڵک ئایینى خۆی نێت بەکەڵک هیچ ئایینى تر نایەت.

·        راستە دەڵێن ئێوە زۆر درەنگ خۆتان دەشۆن و گرنگى بە پاک و تەمیزى خۆتان نادەن..؟

·        ـــ ئەوە بە هیچ شێوەیەک راست نییە

·        خۆشەویستى بە هەموو شێوازەکانیەوە لەنێو کوڕان و کچانى ئێوە ئازادە..؟

·        ــــ پەیوەندى خۆشەویستى ئاساییە و زۆر ئازادە، بەڵام نابێت سنورى ئەخلاقی تێدا ببەزێرێت و زیادەڕۆیی نابێت لێ بکرێت.

·        کەسێک لە ئاینێکى ترەوە دەتوانێت هاوسەرگیری لەگەڵ ئێزیدیەک بکات..؟

·        ــــ ئەوە لاى ئێمە نییە.

·        پارەى مارەیی(شیربایی) وەردەگرن..؟

·        ــــ 75 گم زێڕە

·        مەى خواردنەوە لاى ئێوە سزاى لەسەرە..؟

·        ـــ وەڵامى ئەم پرسیارە لاى هەموومانە.

·        گوناهترین شت لاى ئێوە چییە..؟

-         کوشتن و زینا و درۆ

·        چ جیاوازیەک هەیە لەنێوان ئێزیدیەت و زەردەشتیەت..؟

·        ـــ زەردەشتیەت لە ئێمە دابڕاون و جیاوازیەکى زۆرى تێدا نییە

·        چ خواردنێک لاى ئێوە خواردنى گوناهە..؟

·        ـــ گۆشتى بەراز، خاس و قەڕنابیت و لەهانە

·        ئێوە بە رۆژوو دەبن…؟ رۆژووەکە کەیە و چۆنە..؟

·        ـــ بەڵێ، لە کاتژمێر پێنجى بەیانى تاوەکو 5 و دە یان پانزەى ئێوارێ، لە 12/12 کە سێ رۆژە و فەرزە، پیاوانى ئایینى کە چەند کەسێکن لە 40ى هاوینێ و 40ى زستانێ هەر 40 رۆژ بەرۆژوو دەبن و رۆژی پاشانیش جەژنە.

·        پلەى ئایینى ناو ئێزیدیان چۆنە..؟

·        ـــ مورید، پیر، شێخ

·        چ پرسیارێک هەیە حەزناکەیت لێتى بکەین..؟

·        ـــ نەخێر ئێوە ئازادن چ پرسیار دەکەن بیکەن چونکە ئایینەکەمان دەڵێت پرسیار بەخێرن.

·        لەکاتى خۆپاککردنەوە لەلەش پیسی چی دەڵێن..؟

·        ـــ بۆ هەموو کاتەکان خۆشوشتنمان هەیە و هەر کاتێک پێویست بکات بە خۆشووشتن ئەوا خۆمان دەشۆین.

·        بەلاى ئێوەوە شەیتان چییە و بەکێ دەگووترێ..؟

·        ـــ ئەوانەى بە فریشتەکانى خودا دەڵێن شەیتان گوناهبار دەبن چونکە نابێت قسەى خراپ لەخۆت گەورەتر بڵێیت و قسەى ناشیرینیش هەر ناشیرینە، چونکە ئەوکەسانە بەناوى(تاوسی مەلەک) وا دەڵێن(تاوسی مەلەک)یش سەرۆکى هەموو فریشتەکانى خودایە بۆیە قسە پێگووتن گوناهبار دەبن.

·        گەنجانى ئێوە لە ئێستادا تا چەند پابەندن بە ئایینەکەیانەوە..؟

·        ـــ هەر کە دەستى راست و چەپی خۆی ناسی ئینجا دەزانێ خێر و گوناه هەیە، ئینجا رێنمایی دینى دەکەوێتە سەر و پێویستە پابەندى رێنماییەکانى ئایینەکە بێت، ئێستاش لە هەموو ئاینەکان وا دیارە پابەند بوون کە بووە.

·        ریش و سمێڵ نەتاشین لاى ئێوە ماناى چییە..؟

·        ـــ ریش واتا رێگاى ئایین، هەموو پیاوێک پێویستە ریش و سمێڵی هەبێت.

·     شەهادەى دینى ئێوە چۆنە..؟

·        ـــ شەهادەى دینى من یەک الله، مەلیک شێخسن حەق حبیب الله، هەر ئەوە هەر ئەوە نە خوارن دکەت نە خەوە، شەهادە دینێ من ناڤێ تاوسی مەلەک دێبیت رەوا….هتد

·        بۆچی بە ئێوە دەگوترێ کوردى رەسەن..؟

·        چونکە ئێمە ئایین و زمانى کوردیمان پاراستووە

·        کێن ئەو ئێزیدیانەى کە خۆیان بە کورد نازانن..؟

·        ـــ کەسی وا نییە، ئەگەر هەشبێت ئەوا نوێژ و دوعا و شاهادەى دینییەکەى کوردییە.

·        مۆسیقا و گۆرانى و وێنەکێشان لاى ئێوە گوناه نییە..؟

·        -نەخێر.

·        نەریتەکانى حەج کردن لاى ئێوە چۆنە..؟

·        ـــ یەکەمجار خۆى تەواو بشوات و سێجار بچێتە پردى سراتێ و پاشان لە کانى سپی خۆی پاک بکاتەوە، دواتر دەچێتە کانى زمزم و ببێتە حاجى و پاشان دەچێتە سەر کێوى عەرەفاتێ(لە لالەش سێ چیاى پیرۆز هەیە بەناوەکانى-عەرەفەت، مشەت، عەزرەت) دواتر دەبێت بچێتە سەردانى هەموو مەزارگەکان.

·        سونەتکردن و خەتەنە کردن لاى ئێوە هەیە..؟

·        سوونەتکردن لاى ئێمە هەیە، بەڵام خەتەنە حەرامە لاى ئێمە

·        فرەژنى و تەڵاق لاى ئێوە هەیە..؟

·        ـــ لە ئایینى ئێمە نەگووتراوە یەک یان دە ژن بینە، ئەگەرچی شەرمە، بەڵام بەهۆکار هەیە و ژنەکەش دەتوانى دواتر شوو بکاتەوە و پیاوەکەش دەتوانێ ژنێکى تر بهێنێتەوە.

·        فاڵ و نوشتە و دوعاکردن بۆ کارى باش و خراپ و بۆ نەخۆشی و…هتد لاى ئێوە هەیە..؟

·        ـــ هەموو دوعاکانى خێر و چاکەمان هەیە، بەڵام بە هیچ شێوەیەک دوعایەکى شەڕ و تەفریقە و تێکدان و….هتد لاى ئێمە نیە و لە ئاینەکەشمان گوناهە و حەرامە.

·        کەسی ئێزیدى بە چ رەفتارێک لە ئاینەکەى دوور دەخرێتەوە..؟

·        ـــ ئەگەر مورید و پیر و شێخ لەیەکتر بخوازن دەبێت لەناو ئێمە دەرچن یاخود لە ئاینێکى تر بخوازێت، ئەگەر مرۆڤى ئاینێ بکوژێت،.

·        کریڤ ماناى چییە..؟ بۆچی ئێوە ئەم وشەیەتان پێ خۆش نییە..؟

·        ـــ کریڤ واتا تۆ لە شیرینى نێوان دووکەس پێتان دەگووترێ کریڤ و واتا کریڤ براى گیانى بە گیانى، هەندێ کەس وەکو ئیهانە بە ئێزیدیان دەڵێن نەک لە شیرینى.

·        بۆچی ناوەکانى ئێوە لەگەڵ ناوەکانى موسڵمانان وەک یەکن و عەرەبین..؟

·        ـــ لەبەر ئەوەى سەدان ساڵە لەگەڵ عەرەب و موسڵمانان دراوسێی یەکتر بووینە.

·        نەریتەکانى هاتنى خەڵک بۆ پەرستگاى لالەش چۆنە..؟

·        ـــ پێش هەر شتێ دەبێ پێی خۆی خواس بکات وەک رێزگرتنێک لەو شوێنە، شوێنى تەواولێت لە لالەش تایبەتە، تف رووکردنە زەوى نابێت لە هەموو شوێنێ و بە تایبەت لە لالەش، ئافرەت و کچان دەبێ خۆیان داپۆشن، ئەو کەسەى دێتە لالەش نابێت مەى خواردبێتەوە و ریزگرتن لەو پەرستگایە.

·        چ کاتێک لە شەو رۆژ و چ رۆژێک لە هەفتە و چ رۆژێک لە مانگ و ساڵ لاى ئێوە پیرۆزە..؟

·        ـــ رۆژهەڵات، چوارشەمە، حیسابی ئێمە کوردیە و ساڵی رۆژهەڵاتییە، نیسان چونکە لە مانگى نیسان گەردوون و زەوى و ئاسمان دروست بووە و سەرى ساڵی ئێمەش لە مانگى نیسان.

·        پیرۆزترین شت لاى ئێوە چییە..؟

·        ـــ پیرۆزترین شت لاى ئێمە ئاگرە، چونکە ئاگر رووناکییە لەلایەن خوداوە.

·        چەند جەژنتان هەیە و ناویان چییە و لە چ کات و ساتێکى ساڵدان..؟

·        ــ لە هەر وەرزێک جەژنى خۆمان هەیە وەک کەرنەڤاڵ کەناویان(جەژنى سەرى ساڵ لە مانگى نیسانە، جەژنى حەجیان، شەڤ بەرات(لیلە قدر)، رۆژیێت ئێزیدیان لە مانگى 12، جەژنى جەما لە مانگى 10 ، جەژنا بێلەندا جەژنى جووتیاران و ئاگر لە مانگى 20/12 ، جەژنى چلەى هاوین، جەژنى چلەى زستان، جەژنى خدر و ئەلیاس و زۆر جەژنى تر.

·        پەیوەندیتان لەگەڵ ئایینەکانى تر چۆنە..؟ ئایا سەردانى یەکتر دەکەن..؟ دەچنە پرسە و ئاهەنگ و بۆنە و داوەتى یەکتر..؟

·        ـــ بەڵێ زۆر بە ئاسایی سەردان و میواندارى یەکتر دەکەین و بە شانازیەوە دەچینە پرسە و بۆنە و ئاهەنگى یەکتر بەبێ جیاوازى.

·        خێر و قوربانى و سەربڕینى ئاژەڵ لاى ئێوە هەیە و چۆنە و چی دەڵێن..؟

·        ـــ لە قوڕگیدا سەریدەبڕن و دەڵێین: دەستورى ژ خودێ وى مێری ئێ کوشتنا وى حەیوانى حەلال کرى.

·        سزاى سێکسی نا شەرعى(زینا) لاى ئێوە چییە..؟

·        ـــ حەرامە و نابێت ئەوکەسە لەناو ئێمەدا بمێنێت.

·        کارکردنى ئافرەت لە دەرەوەى ماڵ ئاساییە..؟

·        ــــ ئاساییە و مامۆستا و دکتۆر و فەرمانبەرى ئافرەتى ئێزیدیمان زۆرە.

·        خوداوەند لە روانگەى ئێوەوە کێیە و چۆنە و لە کوێیە..؟

·        ـــ خودا نە دەنگە نە رەنگە و یارەبی کەس نازانى تۆ چۆنى

·        لە روانگەى ئێوە مرۆڤ دواى مردن چی بەسەر دێت..؟بڕواتان بە زیندوو بوونەوە هەیە..؟

·        ـــ مادام خێر و شەڕ هەیە بەهەشت و جەهەنەمیش هەیە کەواتە مرۆڤ دواى مردن بۆ حیسابات زیندوو دەبێتەوە.

·        ناوەکانى ئێوە لەگەڵ ناوەکانى موسڵمانان زۆر لەیەکتر نزیکە بۆ..؟

·        -خودا پەرستى و خوداناسی بەناو نییە بە کار و رەفتارە.

·        تا چەند خۆتان نزیک دەبینن لەگەڵ ئاینى ئیسلام و کریستیان و جوو واتا چیتان لەیەکتر نزیکە..؟

·        ـــ زۆر شتمان لەیەکترى نزیکە لەگەڵ هەرسێ ئایینەکە، بە تایبەتى هەموو ئاینەکان تەنها یەک خودا دەپەرستین.

·        لە پرسەى مردوو چی دەڵێن..؟ پرسەتان چۆنە و چەند رۆژە..؟ چی بۆ خاوەن پرسە دەکەن..؟

·        ـــ دەڵێین: خودێ بڕەحمێنت، لە خودا دەپاڕێمەوە کە هەموو لایەکتان ساغ و سەلامەت بن و ئیمانتان لە جێی بێت و ئەوانەى ماون ساغ بن… حەوت رۆژە و چلەى ماتەمینى و مردوو و ساڵەى مردووش دەکەین، خێر بۆ خاوەن پرسە دەکەین و شتى بۆ دەبەین وەکو شەکر و ئارد و رۆن و..هتد.

·        ئایا راستە ئێوە زۆر رقتان لە پیتى(ش)ە..؟

·        ـــ هیچ راست نییە و وا نییە ئەگەر وابێ دەبێ ئێمە نەڵێین لالەش چونکە(ش) تێدایە، بەڵام ئەم قسەیە هیچ راستى نییە..

·        کێن ئەوانەى لە لالەش نێژراون..؟

·        پیاو چاکى تێدایە، بەڵام لەهەموو پیاوچاکەکان گەورەتر(شێخ هادى)ە.

·        دەکرێ دەقێکى کورتى پەرتووکە پیرۆزەکەتانمان بۆ بخوێنیەوە..؟

·        ـــ ئێمە دەمانەوێت بەبێ جیاوازى نێوان ئایینەکان بژین چونکە هەموو مرۆڤین و خوداوەند ئێمەى دروست کردووە، هەرکەس لە ئێمە چەند ساڵێک لەسەر ئەم زەوییە دەژیین پێویست ناکات دڵی یەکتر بشکێنین و دونیا بە برایەتى و تەبایی خۆشە و هیوادارم لە خودا نەخۆشی لە زەوى نەمێنێت و خێر و خۆشی بێتە زەمینى خودا و هەموو بە برایەتى و ساغ و سەلامەتى لە کوردستانێکى ئارامدا بژین.

·        لە کۆتاییدا ئێمە زۆر سوپاسی بەڕێزتان دەکەین کە ئەو دەرفەتە گەورەى خۆت بە ئێمەدا.

·        -بابەچاویش: منیش زۆر بەخێرهاتنى ئێوە دەکەم و سوپاستان دەکەم بۆ ئەو پەیامە پیرۆزەتان کە بڵاوکردنەوەى پەیامى راستییە بۆ میللەت و هەر سەرکەوتوو بن.