نووسینی:Av Anne M. Kaltenborn Lunde
بێ گومان شێوەیەکی هاوبەشی پێکهێنانی خێزان لە ناو هەموو فەرهەنگی گەلانی دوونیادا هەیە ئەویش شوکردنی کوروکچە، بەڵام لە زۆربەی وڵاتانی رۆژئاوادا ئێستاکە یاسا رێگەی داوە کە پیاو لە گەڵ پیاو و ژنیش لە گەڵ ژن ژیانی هاوبەش پێک بێنن.
بە پێی یاسای وڵاتی نۆروێژ، کەسانێک کە دەیان هەوێت ژیانی هاوبەش پێک بێنن دەبێت پەیرەوی لە یاسای نۆروێژ بکەن،هەروەها نابێت تەمەنیان لە هەژدە ساڵ کەمتر بێت،بە پێچەوانە رێگە نادرێت و دژی یاسای نۆروێژە.هەروەها هەردوو کەسەکە دەبێت بەرپرسیار بن لە بەدیهێنانی منداڵەکانیان.
بە شودانی زۆرەملی؛
بە پێی یاسای نۆروێژ، هەمووکەس ئازادە ،خۆی بریار بدا کە چ کەسێک بێتە ناو ژیانیەوە وکەی ژیانی هاوبەش پێک بێنێت.دایک و باوک و یان کەسانی دیکە لە خزمان ئەو مافەیان نیە بڕیار بدەن،ئەوە قەدەغە و یاساغە کە کەسێک بی هەوێت بڕیار بۆ ژیانی هاوبەشی کەسانی دیکە بدات. و یان بە زۆری بیان هەوێت کەچەکەیان بەشوبدەن ویان ژن بۆ کورەکەیان بێنن.ئەگەر کەسێک بەو کارە هەستێت ئەوە تووشی لێپرسینەوەی یاسایی دەبێتەوە.
ژیانی هاوبەش بە بێ گرێبەستی یاسایی- سامبورە:
زۆر کەس لە خەڵکی نۆروێژ پێکەوە دەژێن بێ ئەوەی ژێانی هاوبەشیان پێک هێنابێت،زۆر یەک لەوانەش منداڵیان دەبێت،بۆ سەرپەرشتی منداڵەکانیان ئەوان دەتوانن گرێبەستێک لە نێوان خۆیاندا بنوسن،ئەگەر ئەو کارە نەکەن ئەو کات سەرپەرشتی منداڵەکانیان دەکەوێتە سەر شانی دایکی.
لە بار بردنی منداڵ ؛
بە پێی یاسای نۆروێژئەو ژنانەی دەیان هەوێت منداڵ لە بەر خۆ بچوێنن رێگەیان پێدراوە بە مەرجێک دوانزدە هەفتەی تەواو نەکرد بێت،ئەوە دایکی منداڵەکەشە کە دەتوانێت بڕیار بدات کە منداڵەکەی لە بەر خۆی بچوێنێت،ئەگەر بڕیاریشی دا ئەوە دەتوانێت سەردانی دوکتۆر بکات.بنکەی تەندرووستی تەواو ئەو تاقیکردنەوانی کە پێویستن بۆ کۆنترۆڵکردنی ژنێکی زگپڕ بە خۆرایی ئەنجام و ئامادەیان دەکات، هەروەها،کارمەندانی بنکە رێنمایی ویارمەتی پێویستیان دەکەن.
لێک جیا بوونە و تەڵاقدان:
شتێکی یاساییە ئەگەر ژن و مێرد بیان هەوێت لێک جیاوەبن،لێک جیابوونەوە بەو مانایە کە ژن و مێرد یەک ساڵ بە جیا ژیان بەسەر بەرن،هەروەها بۆ ئەو کەسانەش کە تەڵاقیان وەرگرتووە.ئەگەر هاوسەرەکان منداڵی ژێر شازدە ساڵیان هەبوو،ئەوان دەبێ بچنە چاکسازی گشتی پێش ئەوی تەڵاق وەرگرن.دوایی ئەو کەسە کە لە گەڵ منداڵەکە دەمێنێتەوە پشتیوانی ماڵی دەکرێت.
توندوتیژی لەناو خێزاندا؛
لە نۆروێژ رێگە نادرێت کە توندوتیژی لە ناو ژن و مێردداهەبێت،هەروەها سەبارەت بە منداڵانیش رێگە نادرێت کە دایک و باوک توندوتیژیان لە بەرانبەر دا بکەن.ئەگەر ژنان روبەروی توندوتیژی بونەوە ئەوە دەتوانن داوای یارمەتی لە سەنتەری رووبەروبونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان بکەن.ئەگەر ژنێک یان منداڵێک توندوتیژی بەرانبەر کرا ئەوە دەتوانێت بە زووترین کات جیا بێتەوە.
سەرچاوە:رۆژنامەی) ( Utropی نۆروێژی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر